Wat is een stoma?

Het krijgen van een stoma is een ingrijpende gebeurtenis in je leven. Voor veel mensen is de wereld van stoma’s nog onbekend terrein. Lees hieronder wat een stoma is, wanneer een stoma nodig is en welke soorten stoma’s er zijn.

Het woord ‘stoma’ is afgeleid van de Griekse taal en betekent ‘mond’ of ‘opening’. In het medische landschap is een stoma een kunstmatige uitgang in de buikwand, aangebracht om ontlasting of urine af te voeren. Hiervoor wordt een stukje darm door een opening in de buikwand naar buiten gebracht en aan de huid vastgehecht. Een stoma wordt operatief aangelegd wanneer ontlasting of urine niet meer via de natuurlijke weg het lichaam kan verlaten.

Nadat de stoma is aangelegd moet er een stomazakje op de huid van de buik geplaatst worden om daarin de ontlasting of urine op te vangen. Dit is nodig omdat een stoma geen kringspier heeft en er geen controle is over de ontlasting of urine. Er zijn verschillende soorten stomazakjes beschikbaar, afhankelijk van het soort stoma. Samen met je stomaverpleegkundige kies je het zakje dat het beste bij jouw persoonlijke situatie past. De verpleegkundigen van Mathot hebben hier veel ervaring in en bieden persoonlijke begeleiding.

Een stoma is rood van kleur en bestaat uit darmslijmvlies. De stoma zelf is zo goed als gevoelloos, doordat het geen zenuwuiteinden bevat. Wel bevat een stoma kleine bloedvaatjes. Voorzichtigheid blijft dus geboden, want er kunnen kleine bloedingen ontstaan tijdens het verschonen of wanneer er iets tegenaan stoot.

Waarom een stoma?
Een stoma kan een tijdelijke of blijvende oplossing zijn, afhankelijk van de reden waarom een stoma is aangelegd. Chirurgen kunnen voor een stoma kiezen wanneer er sprake is van een ontsteking, aangeboren afwijking, tumor of poliep. Als de kringspier niet meer goed functioneert, wordt een blijvende stoma aangelegd.

Er zijn echter ook situaties waarbij men kiest voor een tijdelijke stoma, bijvoorbeeld om een ontsteking rustig te laten genezen buiten de buik in plaats van in de buik. Zo’n tijdelijke stoma wordt later weer opgeheven, zodat de ontlasting of urine vervolgens weer via de gebruikelijke weg het lichaam kan verlaten.

Soorten stoma’s
Er bestaan verschillende soorten stoma’s. De drie meest voorkomende stoma’s zijn: een colostoma, een ileostoma en een urinestoma. Een colostoma is een kunstmatige uitgang van de dikke darm, deze wordt aangelegd wanneer de dikke darm gedeeltelijk wordt weggehaald en komt meestal op de linkerkant van de buik te zitten – gezien vanuit het perspectief van de stomadrager.

Een ileostoma is een kunstmatige uitgang van de dunne darm die wordt aangelegd wanneer een stuk van de dikke darm of dunne darm is verwijderd. Deze komt meestal rechts op de buik (wederom gezien vanuit het perspectief van de patiënt).

Een urinestoma tot slot is een kunstmatige uitgang voor urine. Deze stoma wordt aangelegd wanneer de blaas is verwijderd of niet meer goed functioneert en bevindt zich vaak rechts op de buik.

Eindstandig of dubbelloops
Hiernaast is nog een onderscheid te maken tussen een eindstandig en dubbelloops stoma. Een eindstandig stoma heeft één opening. Een dubbelloops stoma heeft twee openingen naast elkaar. Uit de ene opening komt de ontlasting, uit de andere enkel slijm, afkomstig van het darmslijmvlies. Een tijdelijk stoma is vaak dubbelloops.

Zoals je ziet, zijn er uiteenlopende soorten stoma’s. Bij de aanleg van een stoma en de vervolgzorg wordt goed gekeken naar jouw persoonlijke situatie en de best passende oplossing. Mathot is expert op het gebied van stoma’s, stomazorg en stoma-materiaal en helpt je hierbij. We bieden graag een luisterend oor en zorgen voor passend materiaal. Wil je meer informatie over de zorg die Mathot verleent? Neem dan contact op via het contactformulier of bekijk hier onze stomazorg brochure.